Na ruim 50 jaar trouwe dienst, verdwijnt de streepjescode per 2027 definitief van verpakkingen. Daarvoor in de plaats komt de QR-code van GS1. “Daarmee worden de mogelijkheden van informatieoverdracht eindeloos en koppelen we online en offline met elkaar. Met in de ene hand het fysieke product en in de andere een online scherm met de gewenste informatie over het product”, zegt Marco van der Lee, sectormanager doe-het-zelf, tuin en dier van GS1 Nederland.

De barcode is aan het eind van zijn houdbaarheidsdatum, zo zegt Van der Lee. “Deze code was uitermate geschikt en handig bij het bestellen, in de logistieke operatie en bij het afrekenen aan de kassa. De markt vraagt inmiddels echter veel meer dan alleen de identificatie van het product en daarvoor hebben we onze QR-code ontwikkeld.”

De ontwikkeling van en de overgang naar de QR-code voert GS1 op globale schaal door. “Wij werken in opdracht van de markt en de wens om naar de QR-code over te stappen is dan ook een gedeelde vraag van retailers en producenten. Zij willen veel meer informatie over hun producten eenvoudig online beschikbaar maken. Via een slimmigheidje in de QR-code is die informatie eenvoudig toegankelijk.”

QR-code algemeen bekend

Het besluit om over te gaan op de QR-code van GS1 werd twee jaar geleden al genomen. “Dat ging niet vanzelf. De barcode is vertrouwd en alom bekend. Het vervangen van die code voor een andere betekent een enorme verandering, maar iedereen ziet uiteindelijk de grote voordelen van de QR-code. Het biedt iedereen in de keten meerwaarde dus alle seinen staan inmiddels op groen.”

Volgens Van der Lee heeft de COVID-pandemie bijgedragen aan de bekendheid van de QR-code. “Tijdens die periode heeft bijna iedereen wel te maken gekregen met de QR-code, die tegenwoordig ook met bijna alle smartphones gescand kan worden. Ook dat zal de overgang straks makkelijker maken. Consumenten herkennen een QR-code en zullen deze sneller scannen om aanvullende informatie over een product te vinden.”

Onbegrensde mogelijkheden

Voor consumenten die bijvoorbeeld meer willen weten over hoe ze het product kunnen gebruiken of welke producten ze voor een klus in huis of de tuin nog meer nodig hebben, kan de QR-code van GS1 snel antwoorden bieden. “Maar ook informatie over de CO2-footprint en de vraag of de producten van gerecycled materiaal zijn gemaakt kan via de QR-code gevonden worden. De mogelijkheden zijn onbegrensd, dus ook als het gaat om duurzaamheid”, licht Van der Lee toe.

Bovendien is de QR-code kleiner dan de streepjescode. “Dat betekent dat je als producent meer informatie op de verpakking kunt zetten of mogelijkheden hebt om te kiezen voor kleinere verpakkingen.”

Kansen voor retail

GS1 Nederland heeft retailers gevraagd welke kansen zij zien voor het gebruik van de QR-code van GS1 in de doe-het-zelf-, tuin- en diersector. “De meest genoemde toepassing is het opnemen van links naar online productinformatie en video’s, bijvoorbeeld met gebruiksinstructies of tips over duurzaam gebruik van het product. Neem een accuboormachine. De QR-code kan naast productinformatie ook tips geven over de pluggen en schroeven die nodig zijn om thuis een schilderijtje op te hangen.”

Als de consument de accuboormachine gekocht of gehuurd heeft, kan hij met zijn telefoon de QR-code scannen om een filmpje met instructies en tips op te starten. “En als de accu aan het eind van zijn levensduur is, ziet de consument via de QR-code waar hij de accu voor recycling kan inleveren”, aldus Van der Lee.

Beter voorraadbeheer

Vooral de dierenspeciaalzaken zien mogelijkheden om hun voorraadbeheer te verbeteren. “Door de houdbaarheidsdatum op te nemen in de QR-code kan verspilling worden tegen gegaan. Zo kan automatisch worden ingesteld dat er twee dagen voor het verstrijken van de houdbaarheidsdatum een korting op het product gegeven wordt.”

Als leveranciers ook batchnummers aan de QR-code willen toevoegen kan dat. “Dat kan bijvoorbeeld handig zijn als je een batch met daarin een foutje wilt kunnen terugroepen. Maar daarvoor moet de leverancier dan wel in lijn verpakken. Dergelijke opties moet je op sectorniveau met elkaar bespreken.”

Retailers zien eveneens kansen om de QR-code in te zetten voor promoties en andere acties. Van der Lee: “Daar worden nu nog vaak aparte QR-codes voor gebruikt, maar dat is straks niet meer nodig. Ook retailers kunnen gebruik maken van de informatie in de QR-code en zelf bepalen welke informatie de consument te zien krijgt.”

Nieuwe scanners nodig

De marktbrede introductie van de QR-codes betekent dat zowel retailers als leveranciers moeten omschakelen. De meeste consumenten zijn daar nu al klaar voor want hun smartphones kunnen al QR-codes scannen. Van retailers vraagt dit meer. De tot nu toe veel gebruikte barcodescanner is niet geschikt om QR-codes te lezen. Daarvoor is een 2D image-scanner nodig.

Van der Lee: “Retailers moeten niet alleen de scanners van hun kassa’s, maar ook van hun informatiezuilen en zelfscanners vervangen. Hoewel een aantal retailers dat al gedaan heeft, moet de grote groep nog overstappen op de nieuwe scanners.”

Private label sneller

De retailers die al klaar zijn voor het gebruik van QR-codes kunnen volgens Van der Lee meteen starten met QR-codes voor hun private label-producten. “Ze kunnen hun leveranciers opdracht geven om de huidige barcode op de verpakking te vervangen door een QR-code van GS1 met daarin de GS1 artikelcode (EAN). Leveranciers die producten onder eigen merk verkopen, kunnen natuurlijk ook al starten. Alleen moeten zij rekening houden met een overgangsperiode van enkele jaren waarin zowel de huidige barcode als de nieuwe QR-code van GS1 op de verpakking moet staan. Simpelweg omdat nog niet al hun klanten de QR-code in de winkel kunnen scannen.”

Overgang goed begeleiden

Om de overgang zo goed mogelijk te begeleiden, biedt GS1 leveranciers en retailers naast informatie ook ondersteuning. “Leveranciers adviseren we hoe ze het beste de QR-code kunnen inzetten en indien gewenst kunnen we deze voor ze testen voor ze op de verpakking worden geprint. En ook de retail gaan we de komende jaren optimaal voorbereiden en begeleiden op weg naar de verpakkingen met alleen nog de QR-code.”

Voor retailers geldt volgens Van der Lee dat zij door het slim koppelen van de QR-code met hun eigen merk en organisatie, op een eenvoudige manier werken aan klantenbinding en merkbetrokkenheid. 

Verschil gewone QR-code en QR-code van GS1

De gewone QR-code kan maar naar één website verwijzen, maar de QR-code van GS1 is de alles-in-één code en kan het volgende:

  • Diverse soorten informatie tonen, afhankelijk van met welke app de QR-code wordt gescand.
  • De GS1/EAN artikelcode opnemen.
  • Extra informatie opnemen als serienummer, batchnummer en houdbaarheidsdatum.
  • Gescand worden aan de kassa en door de consument.

Digital Product Passport

De QR-code van GS1 kan ook een belangrijke rol spelen in het Digital Product Passport. Van der Lee: “Dat is een uitvloeisel van de Green Deal van de Europese Unie die er aan komt. Dit paspoort moet de mogelijkheid bieden om de reis van een product te volgen. Dus van de bron tot de uiteindelijke recycling en hergebruik aan het eind van de levenscyclus. Die informatie kan ook snel en eenvoudig via onze QR-code ontsloten worden.”

GS1 Nederland, Amstelveen, 020.511.38.20, info@gs1.nl, www.gs1.nl