Vooroplopen bij de digitale transformatie van de bouwsector?

Europese regelgeving als CSRD en CPR vereisen een sterke toename in uitwisseling van informatie die alleen te realiseren is door vergaande digitalisering en standaardisatie. Dat bleek tijdens het Ketenstandaard Congres 2025 dat ruim 700 bezoekers trok, van gebouweigenaren, architecten, ingenieurs, bouwbedrijven en installateurs tot bouwtoeleveranciers en softwarepartijen.

Waterval aan regels voor bouwsector

Jelmer Alberts, Directeur Belangenbehartiging bij Bouwend Nederland, sprak bij de opening van het congres een bomvolle zaal toe. “De Europese Green Deal heeft goede bedoelingen zoals meer duurzaamheid en circulariteit en een beter leefklimaat. Het brengt wel een waterval aan regelgeving mee voor de bouwsector. Tegelijkertijd moeten in Europa vóór 2030 maar liefst 35 miljoen gebouwen worden gerenoveerd. Bouwend Nederland werkt samen met Europese ambtenaren aan voorspelbare en behapbare regelgeving. Én aan transparante regels die praktisch toepasbaar zijn op de bouwplaats. Met digitalisering en standaardisatie kan de sector voldoen aan alle eisen en blijven bouwen en renoveren. Het digitale productpaspoort gaat een belangrijke rol hierbij spelen.”

Fabrikanten van bouwmaterialen voelen druk

Hoe moet al deze regelgeving vertaald worden naar praktische oplossingen? En in hoeverre zijn fabrikanten van bouwmaterialen al klaar om circulaire en duurzame productdata aan te leveren aan groothandelaren? Daarover gingen Niels Ruijter, directeur NVTB, Björn Smeets, directeur Inkoop en Logistiek van Croonwolter&dros | TBI en Erik Snip, Global BIM Lead I&B bij Haskoning in gesprek met Jelmer Alberts. Fabrikanten blijken al de nodige druk te voelen omdat opdrachtgevers vanuit de CSRD eisen al duurzame en circulaire informatie beginnen op te vragen. Ruijter: “We moeten goed kijken welke wetten op wie van toepassing zijn. Standaarden voor productinformatie worden op Europees niveau georganiseerd. De internationale ETIM Standaard, die in Nederland door Ketenstandaard wordt beheerd, maakt het mogelijk om technische en duurzame producteigenschappen eenduidig vast te leggen en digitaal te delen. Dat helpt partijen inzicht te krijgen in duurzame en circulaire eisen die gelden.”

Vaart in duurzame en circulaire ontwikkelingen

Smeets wijst erop dat we in Nederland alleen niet moeten proberen allerlei uitzonderingen te krijgen op internationale wetgeving: “Onze supply chain is mondiaal. Internationale producenten laten ons duidelijk weten dat het onhandig is wanneer voor Nederland allerlei uitzonderingen gelden. Laten we vooral het Europese beleid volgen om de vaart in de duurzame en circulaire ontwikkelingen te houden.”

Wetgeving biedt duwtje in goede richting

Ingenieurs vormen een belangrijke schakel in de keten als het gaat om het gebruiken en verwerken van informatie van een bouwwerk. De data waarop ingenieurs vertrouwen bij hun werkzaamheden is vaak afkomstig van fabrikanten of groothandels. Ingenieurs zijn blij met de duidelijkheid die ontstaat door meer standaardisatie in de sector. “We doen al deze inspanningen om klimaatverandering en uitputting van grondstoffen tegen te gaan,” benadrukt Snip. “De juiste informatie op een betrouwbare manier met elkaar delen kan alleen als we in de sector meer digitaal en gestandaardiseerd gaan werken. Alle wet- en regelgeving biedt hierbij een duwtje in de goede richting.”

Visie op het Digitaal Bouwwerkdossier

De beschikbaarheid van goede artikeldata over bouwmaterialen is belangrijk om de juiste keuzes te maken. Om zowel in het ontwerp, de uitvoering en het beheer te kunnen voldoen aan de eisen van de opdrachtgever, ook wat betreft milieueisen. Tijdens het einddebat van het congres stond daarom de visie van Ketenstandaard op het Digitaal Bouwwerkdossier centraal. Het idee is dat een gebouweigenaar met een druk op de knop over alle relevante informatie van een bouwwerk moet beschikken. Specifieke artikelinformatie is een belangrijke bouwsteen in dit grote geheel, dit soort data moet op elk moment makkelijk te herleiden zijn in het bouwwerk.

Wat betekent dit voor de groothandel?

“Iedereen in de keten realiseert zich het belang van goede data over bouwmaterialen om de juiste keuze te maken, ook wat betreft milieu-impact,” aldus NVTB-voorzitter Titia Siertsema in een eerder verschenen interview. “Vanuit de Europese Unie worden bouwmaterialenfabrikanten in het kader van de Green Deal straks verplicht om milieudata op de juiste manier aan te leveren. De regels voor CPR worden op dit moment vastgesteld, dus welke milieu-indicatoren er komen, hoe die berekend worden, en welke normen eraan ten grondslag liggen. Bij digitale productpaspoorten speelt de vraag hoe we die gaan inrichten en waar we de data verzamelen. Dan moet je zorgen dat die data via standaarden met elkaar kunnen communiceren, daarbij speelt Ketenstandaard een belangrijke rol.”

Tijd én geld besparen

De bouwmaterialenhandel maakt vaak gebruik van de internationale ETIM Standaard, maar productspecificaties worden ook nog op vijftien andere manieren aangeleverd. Dat kost onnodig veel tijd. Voor leveranciers en groothandels loont het om nu al in te zetten op standaardisatie van artikeldata – dat maakt het mogelijk om straks eenvoudig aan te sluiten op digitale bouwwerkdossiers en CSRD-rapportages. Als duidelijk is welke informatie een gebouweigenaar nodig heeft en er worden standaarden gebruikt om de informatie te delen, dan is het mogelijk om tijd én geld te besparen. Uiteindelijk profiteert de hele keten wanneer informatie beter gedeeld kan worden. Bouwwerken blijken zelfs meer waard te worden naarmate de informatie beter op orde is, het betekent immers minder risico.

Wie nu in actie komt, loopt straks voorop

De boodschap van het Ketenstandaard Congres 2025 is helder: wie nu investeert in standaardisatie en digitale processen, heeft straks een voorsprong. Bezoekers konden op de informatiemarkt kennismaken met partijen die standaarden al succesvol toepassen in hun software. Daarnaast bood het congres keuze uit maar liefst 40 inhoudelijke sessies. Bekijk de presentaties en ontdek wat standaarden voor ú kunnen betekenen via www.ketenstandaard.nl.