Intergamma's duurzaamheid: “Consument faciliteren van bezit naar gebruik”

Pape werd drie jaar geleden gevraagd door Intergamma om een strategie voor sustainability te ontwikkelen. Ze kende de organisatie vanuit haar toenmalige rol binnen Thuiswinkel.org. Daar had Pape duurzaamheid nadrukkelijk op de kaart gezet en strategisch belegd. “Ik heb me al tijdens mijn studie gericht op duurzaamheid en de rol van brede waardecreatie. Vanuit een intrinsieke overtuiging dat we het juiste moeten doen. Voor nu en de toekomst. Noem het rentmeesterschap.”

Wel initiatieven, structuur ontbrak

Het eerste jaar binnen Intergamma omschrijft Pape als een ‘periode vol missionariswerk’. “Er werd zeker al aandacht besteed aan duurzaamheid, maar dat was vooral ad hoc. Een heldere visie en structuur ontbrak. Zo was Intergamma de eerste met een ambitie voor 100% FSC/PEFC-gecertificeerd hout in de bouwmarkten. Ook op het gebied van de recycling van apparaten met een stekker of batterij was Intergamma een van de eersten. Toch was sustainability nog geen onderdeel van de strategie en voor die opdracht ben ik binnengehaald.”

Om die brede ‘duurzaamheidsstrategie’ te ontwikkelen, voert Pape in die eerste maanden veel gesprekken met alle teams en op elk niveau. Daar zaten pittige discussies tussen. “Het begon met de vraag: hoe ver wil Intergamma gaan? Gaan we voor volledig of deels duurzaam? Daarnaast hebben we te maken met de Europese wetgeving die voor een heel groot deel bepaalt wat we moeten doen. Maar verreweg de belangrijkste belanghebbende binnen de hele strategie is onze klant, de consument. Hoe zorgen we ervoor dat de consument haar of zijn huis op een laagdrempelige manier kan verduurzamen?”

Prominente plek in organisatie

Belangrijk uitgangspunt was het antwoord op de vraag hoe hoog de lat voor Intergamma kwam te liggen. Die was snel helder: een leiderschapspositie binnen de dhz-markt als het gaat om sustainability. Die positie kan alleen bereikt worden als duurzaamheid een prominente plek krijgt in de centrale strategie. “De kracht van duurzaamheid ligt in langetermijndenken en vanuit die visie acteren. Dat wordt nu organisatie breed belegd, steeds meer gaan onze klanten dat terugzien in hun Gamma- en Karwei-bouwmarkt.”

Om ervoor te zorgen dat duurzaamheid binnen alle afdelingen voldoende aandacht krijgt, kiest Intergamma er niet voor om een uitgebreide afdeling Duurzaamheid op te tuigen. Pape: “We voegen aan ieder team collega’s toe die duurzaamheid in hun portefeuille hebben. Zo wordt het een structureel onderdeel van de dagelijkse gesprekken en initiatieven binnen de verschillende teams.”

Eigen huis duurzaam

Pape noemt het een voorbeeld van hoe Intergamma ‘het eigen huis’ eerst verduurzaamt. “Wij moeten zelf het goede voorbeeld geven als we partners in de keten willen motiveren om gezamenlijk stappen te zetten. Dus ook onze eigen directe en indirecte CO2-uitstoot, duurzaam personeelsbeleid en logistieke activiteiten leggen we onder het vergrootglas om te kijken hoe het beter kan. Het zit in ons DNA om dingen te verbeteren en te verduurzamen. Daarvoor leggen we ook jaarlijks verantwoording af in een duurzaamheidsverslag. Daarin tonen we op een transparante manier de maatregelen die we genomen hebben, de concrete vorderingen en onze ambities.”

In het duurzaamheidsverslag over 2023 meldt Intergamma een versnelling van de interne verduurzaming. Zo daalde de eigen CO2-uitstoot met 28% ten opzichte van de nulmeting in 2021. Veel meer dan de voorgenomen vermindering van 8,4%. Volgens Pape is die versnelling deels te verklaren door het oogsten van het laaghangend fruit, zoals energiezuinigere verlichting en armaturen en de inzet van warmtepompen. “Daardoor kunnen we nu in korte tijd grote stappen zetten, maar uiteindelijk blijft het onze doelstelling om in 2030 een afname van 50% te halen en in 2050 helemaal klimaatneutraal te zijn.”

“De producenten zijn nu vooral aan zet”

Inventarisatie bouwmarkten

Intergamma heeft in 2023 een inventarisatie gemaakt van alle eigen Karwei- en Gamma-vestigingen en in kaart gebracht welke maatregelen genomen moeten worden om deze te verduurzamen. “We hebben op basis van die inventarisatie een plan gemaakt waarmee we de vestigingen energiezuinig kunnen maken. Van isolatie tot warmtepompen en ledverlichting. Op basis van dat plan worden alle vestigingen aangepakt.”

De verduurzaming van de vestigingen gaat de komende jaren bijdragen aan een verdere CO2-reductie. Dat geldt ook voor het nieuwe distributiecentrum dat in Tiel komt en volgend jaar in gebruik genomen wordt. “Een ‘BREEAM Excellent’-gecertificeerd gebouw van 90.000 vierkante meter waarin we straks drie bestaande locaties onderbrengen.” Daarnaast is inmiddels ook een aanzienlijk deel van het wagenpark van de retailorganisatie geëlektrificeerd.

Internationale standaard volgen

Om de eigen verduurzaming te waarborgen en de activiteiten en ambities te kunnen toetsen aan de wereldwijde klimaatafspraken, volgt Intergamma sinds vorig jaar het Science Based Targets Initiative (SBTI). Binnen de afspraken en regelgeving rondom CO2-reductie wordt onderscheid gemaakt tussen drie ‘scopes’. Scope 1 en 2 vallen grotendeels onder de directe invloedsfeer van Intergamma. Pape: “Daar kunnen we zelf actief sturen op de verduurzaming en de snelheid waarin we dat doen.”

Scope 1 betreft de directe emissies. Dat zijn emissies die vrijkomen uit bronnen die eigendom zijn van de organisatie. Bijvoorbeeld de uitstoot van bedrijfsauto’s. De indirecte emissie uit energie die vrijkomt bij de productie van ingekochte elektriciteit of verwarming voor de vestigingen en het hoofdkantoor in Leusden, valt in scope 2. 

Scope 3 is ‘grote uitdaging’

Heeft Intergamma scope 1 en 2 zelf in de hand, scope 3 is volgens Pape ‘de grote uitdaging’ voor retailers. “Voor het verduurzamen van het assortiment heb je de hele keten nodig. Om te bepalen hoe duurzaam een product is, moet alle data beschikbaar zijn. Van de herkomst van de grondstoffen tot de mogelijkheden van hergebruik aan het einde van de levenscyclus ervan. Maar ook van de CO2-uitstoot van al die stappen in het proces. Transparantie over de milieu-impact van een product en het eigen handelen van een fabrikant en ketenpartners is hierbij essentieel. We zijn daarin al heel transparant, bijvoorbeeld met ons duurzaamheidsverslag.”

Volgens Pape is de invloed van retailorganisaties op scope 3 relatief beperkt. “Wij kunnen druk op de ketenpartners uitoefenen, maar de echte actie moet vanuit de samenwerking met de keten komen. De producenten zijn nu vooral aan zet. We merken in de gesprekken met leveranciers dat sommige van hen al heel ver zijn, voor anderen geldt dat ze nog moeten beginnen, maar niet weten waar en hoe. Indien mogelijk denken we graag mee. We staan immers als gehele keten voor die uitdaging.”

Kwaliteit toetsen

Die productdata is ook essentieel voor de bepaling van duurzame producten. “Voordat wij producten als duurzaam alternatief in de vestigingen aanbieden, willen we zeker weten dat de kwaliteit goed is. De consument moet erop kunnen vertrouwen dat goede kwaliteit niet ondergeschikt is aan duurzaamheid. Onafhankelijke keurmerken kunnen daarin een grote rol spelen”, zegt Pape, die daarom naast duurzaamheid ook kwaliteit in haar portefeuille heeft.

Momenteel heeft Intergamma drie medewerkers in dienst die zich op het verduurzamen van het assortiment focussen. “Het is in de huidige markt een enorme uitdaging om echt bewezen duurzame producten te vinden. Simpelweg omdat de benodigde data nog niet uniform gedeeld worden.” Het betekent echter niet dat er geen nieuwe duurzamere producten in de bouwmarkten worden geïntroduceerd. Zo werd vorig jaar het verfassortiment uitgebreid met verantwoorde varianten.

Strengere inkoopvoorwaarden

De verduurzaming van het assortiment kan volgens Pape op termijn gepaard gaan met strengere inkoopvoorwaarden. Daarin komen minimumeisen te staan die Intergamma in ieder geval terug wil zien. “Op materiaalniveau, maar ook als het gaat om de productie, logistiek en circulariteit is het nodig om over de juiste informatie te beschikken. Daarbij zijn vooral de herkomst van producten en de CO2-uistoot op productniveau onmisbaar.”

Om tot uniforme en heldere dataverstrekking te komen, is Intergamma aangesloten bij een EDRA scope 3-werkgroep. “Daarin zit een mondiale vertegenwoordiging uit de doe-het-zelfretail waarin gestreefd wordt naar een wereldwijde uniforme uitvraag van gestandaardiseerde data. Alleen met die volledige dataset waarin alle ketenpartners hun data delen, kun je duurzaam zakendoen.”

Klanten informeren

De volledige data zijn volgens Pape ook belangrijk om de klanten juist te kunnen informeren over het duurzamere assortiment. “Consumenten vragen ons om ze te vertellen wat nu precies duurzaam is. Ze willen breder geïnformeerd worden. Niet alleen op prijs communiceren, maar ook op de duurzame eigenschappen. Een bredere waardecreatie dus waarin productdata onmisbaar is.”

Om de klanten in de vestigingen goed te kunnen adviseren bij het maken van verantwoorde keuzes, zijn vorig jaar ook 162 duurzaamheidsadviseurs opgeleid. Zo wil Intergamma klanten nog actiever begeleiden naar de duurzamere keuze aan het schap. “Uiteindelijk is ook de klant onderdeel van onze verduurzamingsambitie en moet ook de consument van anders denken naar anders doen.”

Kans en verantwoordelijkheid

In de Code of Conduct van Intergamma speelt duurzaamheid sinds 2023 eveneens een prominente rol. Pape: “Het is een volwaardig onderdeel van onze missie. We onderkennen de kansen en verantwoordelijkheden op het gebied van verduurzaming die we als retail­organisatie hebben.”

“Daar waar mogelijk willen we duurzaamheid versnellen”

Om leveranciers mee te nemen in de verwachtingen en ambities zijn de afspraken en voorwaarden inmiddels met de Top-50 leveranciers vastgelegd in een leveranciershandboek. Pape: “Hierin beschrijven we hoe we idealiter met elkaar samenwerken op het gebied van duurzaamheid.” Intergamma streeft ernaar om eind dit jaar met alle leveranciers de afspraken vastgelegd te hebben.

Retail gaat veranderen

In een duurzame economie gaat de retail er anders uitzien dan we tot op heden zijn gewend, zegt Pape. “Onze klant is de leverancier van de toekomst. Circulariteit en hergebruik beginnen bij consumenten die de apparaten en producten retourneren en verantwoord scheiden in plaats van weggooien. Daarin heeft de retail een rol en die moeten wij zo goed mogelijk invullen.”

Pape noemt de inzameling van flesjes en blikjes als voorbeeld. “Wij kennen die rol al doordat we apparaten met een stekker recyclen. En hoewel recycling een laagwaardige vorm van hergebruik is, is het wel een eerste stap. Het is nu aan ons om te bepalen hoe we die verder kunnen invullen en verbreden om de kringloop helemaal te sluiten.”

Actieve rol

Intergamma wil daarin een actieve rol spelen en blijven spelen. “We willen impact creëren via ketensamenwerking en dataverwerking. Bovendien willen we consumenten bewuster maken van hun verantwoordelijkheid binnen de circulaire economie. Door ze te faciliteren van bezit naar gebruik kunnen we ze daarbij op een laagdrempelige manier helpen. Uiteindelijk wil ook de consument een zo duurzaam mogelijke huishouding.”

Het betekent dat Intergamma de komende jaren ook volop blijft investeren in verduurzaming van het assortiment. “Samen met onze leveranciers moeten we het maken van groene keuzes steeds makkelijker maken. Daar waar mogelijk willen we duurzaamheid versnellen. Niet alleen omdat we dat wettelijk gezien in de toekomst moeten, maar vooral omdat we dat als organisatie heel graag willen. We willen vooroplopen in de sector en spreken onze ambities hardop uit.”

Duurzame werkgever

Ook de verdere verduurzaming van de eigen organisatie blijft centraal staan. Naast de energiebesparende maatregelen aan de vestigingen in Nederland en België en andere operationele maatregelen om zo milieubewust mogelijk te werken, is er ook veel aandacht voor medewerkers. “In het kader van goed en duurzaam werkgeverschap is gewerkt aan diversiteits- en inclusiviteitsbeleid. Dat is deels al geïmplementeerd en wordt de komende periode nog verder geconcretiseerd. Dat geldt ook voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.”

Intergamma wil een werkgever zijn waar medewerkers zichzelf kunnen zijn en met plezier hun werk doen. “Dat monitoren we twee keer per jaar en daar zijn ook duidelijke KPI’s aan gekoppeld. Zo kunnen we de duurzame inzet van onze medewerkers waarborgen.”